pozitifçi değil misiniz?

Herkes pozitifci bugünlerde. Ya siz?

“Pozitif köpek eğitimi“, isminden belli, ceza kullanmadan, teşvik temelli köpek eğitimine dayanıyor. Tasma çekiştirme yok, şok yok, azar ve fiziksel ceza yok, mahrumiyet ve tecrit yok (yemeksiz bırakma veya yalnız bırakma gibi). Daha ne olsun?

Pozitif eğitimin alternatifi “geleneksel eğitim”. Örneğin köpeklere fısıldayan adam, Cesar Millan daha çok gelenekselciler arasında anılıyor. Gelenekselciler için ‘caydırma’, eğitimde ‘teşvik’ kadar önemli bir yöntem. Bana göre gelenekselciler itham edildikleri kadar katı değiller. Ancak onları savunmayı bir başka yazıya bırakayım. Daha önce de demiştim, Cesar’ın hakkı Cesar’a, pozitifcilerinki pozitifcilere. Şimdi sıra pozitifcilerde 🙂

Pozitif köpek eğitiminin öncü isimlerinden biri İngiliz Veteriner Hekim Dr. Ian Dunbar. Dr. Dunbar Sirius Köpek Eğitim Akademisi‘nin kurucusu. Altı aydan küçük yavru köpekler için sınıflar açan ilk kişi. Dunbar’a göre 6 ay çok geç: Yavru köpeğiniz 3 aydan önce tamamen sosyalleşmiş, 4,5 aydan önce ısırma ve çekiştirme oyunlarını bırakmış ve 6 aya kadar da temel bazı iyi davranışları edinmiş olmalı. Tabi söylemeye gerek yok, yöntemleri ödüllendirici mamalar, oyunlar ve sevgi. Köpek eğitimine yaklaşımını anlattığı sunuşunu aşağıda bulabilirsiniz (Alt yazılı izlemek için TED Talks sitesini ziyaret etmeniz gerekiyor).

Dr. Ian Dunbar’ı tanımak ve içinde kaybolabileceğiniz kadar çok bilgi yüklü “Dog Daily Star” sitesine ulaşmak için lütfen tıklayın. Ayrıca, yavru köpek edinmeden önce ve sonrasında tavsiyeleri için de bir önceki yazımıza başvurabilirsiniz.

Pozitif eğitim yöntemlerini uygulayan bir köpek eğitmeni olan Tab (isim mi rumuz mu bilmiyorum), köpeği Solea ile yapığı çalışmaların çekimlerini Youtube‘da cömertçe paylaşıyor. Tab’in, “gel” komutunu ele aldığı videosunu aşağıya örnek olarak aktardım:

Tab’ın Youtube sitesinde, ‘gel’, ‘bekle’, ‘bırak’, ‘otur’ gibi komutların öğretimini; tasmalı yürüyüş, yavru eğitiminde ısırma / çekiştirmeyi bırakma, göz teması kurma alıştırmalarını bulabilirsiniz. Ayrıca, meraklısına köpek numaraları (kapı kapama, pas pasa ayağını slime vb) eğitim videoları da mevcut.

Pozitifcilerin ‘kliker’ (clicker) kullanımı da yine bu sitede görülebilir. Kliker, ‘klik klik’ sesi çıkararak, köpekle iletişimde insan sesinin yerine geçen bir araç. Köpeğin doğru davranışını en hızlı şekilde teyid etmek ve köpeğe ‘aferin’ mesajını vermek için kullanılıyor. Köpek önce bu sesin bir ‘olumlama’ olduğuna şartlanıyor. Daha sonra, istenen davranışın hemen ardından ödülün yolda olduğunu haber vermek için klikere bir kere basılıyor: ‘klik klik’. Bu sesi duyan köpek, ‘hah tamam insanım bunu beğendi, ödülüm de yolda olmalı’ diyor. Kliker yerine ‘aferin’ veya benzeri bir ifade de kullanılabilir tabi, kliker şart değil. Önemli olan zamanlama. İstenen davranışı anında ‘işaretlemek’ veya ‘sabitlemek’ gerekiyor. Kliker kullanımına ilişkin önemli bir nokta, davranış oturdukça (yani köpek komuta veya işarete şartlandıkça) yavaş yavaş kullanımını azaltmak, ve en son devre dışı bırakmak. Aynı şekilde ödül de yavaş yavaş azaltılıyor ve en sonunda ödülsüz olarak davranışın kalıcılığı sağlanıyor.

Bir gelenekselci için tüm bunlar çok mekanik. Köpeği robot gibi şartlamak yerine, onunla iletişimde olarak pek çok doğru ve istenen davranışı teşvik edebilir ve istenmeyenden uzaklaştırabilirsiniz. Bir pozitifci için ise bu mekaniklik köpeğin benliğini tanımamazlık değil, sadece iletişimde bilimi kullanmak. Özellikle de Pavlov’u.

Herkes positifçi bugünlerde? Ya Siz?

Zeynep Bilgi