çiğ beslenme için temel bilgiler

Hazır mamalara son vermeye ve köpeğinizi (veya kedinizi) çiğ beslenmeye geçirmeye karar verdiyseniz aşağıdaki bilgiler size yardımcı olacaktır. Ancak ilk olarak geçişi yavaş yapmanızı öneririm. Yıllardır kuru mama ile beslenen bir köpek (veya kedi) bir günde çiğ beslenmeye geçirilmemelidir. Yavaş yavaş mevcut beslenmesini azaltarak ve bunu çiğ etle takviye ederek hem damağını, hem de sindirim sistemini hazırlayabilirsiniz.

Günlük yemek ihtiyacı

Köpeğinizin günlük ihtiyacı hacim olarak kendi kafa boyutuna yakındır. Ağırlık olarak ölçü, ideal yetişkin kilosunun yüzde 2 ila 3’ü kadardır. Yani 30 kg’lık bir köpek günlük enerji harcamasına göre 600  ila 900 gr yemek ihtiyacı duyacaktır. Köpeğiniz ufak ırk (toy ırk) ise yüzde 5 ile başlayabilirsiniz. Yavru ise, yine ideal yetişkin kilosunu tahmin ederek, bunun yüzde 2-3 oranını kullanabilirsiniz.

Çiğ beslenmede 80-10-10 kuralı

Temel kural et-kemik-sakatat için “80-10-10” oranını tutturmaktır. Bunun açılımı:

• yüzde 80 kas eti (yağ, sinir, deri dahil tavuk, dana, kuzu, domuz, tavşan vs kas etleri) – yürek, dil, işkeme ve tavuk taşlık kas eti sınıfındadır ve bu oran içinde verilebilir.
• yüzde 10 kemik (vitamin D ve kalsiyum) – kemik sıyrılmış olarak değil, etli olarak verilmesi tercih edilir. Ayrıca iri hayvanların taşıyıcı kemikleri köpeklerin dişleri için fazla sert olduğundan sakınılmalıdır.
• yüzde 5 karaciğer (vitamin A açısından önemlidir.)
• yüzde 5 diğer sakatat (böbrek, dalak vs.)

Bu oranları günlük porsiyonlarınız için düşünebileceğiniz gibi, haftalık olarak da hedefleyebilirsiniz. Ancak gözünüz köpeğinizin dışkısında olmalı. Eğer sertlik varsa, kemikleri ve kas etlerini azaltabilir, sakatatı artırabilirsiniz demektir; aksine yumuşaklık varsa kemikleri ve kas etlerini artırabilir, sakatatları azaltabilirsiniz. Ancak orta vadede 80-10-10 oranı tutturulmalıdır. Çok fazla kemik veya çok fazla sakatat köpeğinizde istemediğiniz etkilere sebep olabilir.

Çiğ besinlerin hazırlanma ve saklanma yöntemi

İlk önce kendinize güvenilir, etleri taze ve ekonomik olan bir kasap bulun. Böylece birkaç haftalık ihtiyacınızı topluca alabilirsiniz. Sonra buzdolabınızın derin dondurucusunda etler için büyük bir yer açın. Kasaptan veya marketten ucuzlukta alacağınız etleri günlük porsiyonlara bölüp ufak torbalar içinde buzdolabında dondurun. Etlerin -25 derecede dondurulduğunda parazit ve bakterilerin öldüğüne dair bir görüş hakim. Kırmızı etleri ve tavuk etlerini en az bir gün, balıkları da en az 5 gün dondurmalı. Sabah vereceğiniz öğün için poşeti gece yatmadan önce dışarı çıkartın (veya buzdolabınızın alt bölümüne alın). Sabah erimiş bir halde verebilirsiniz. Eğer elinizle düzleştirerek saklamışsanız etler 2-3 saatte çözülür, büyük parça etler 10-12 saatte çözülür.

Köpekler soğuk yemek yemeye pek sorun çıkarmazlar ancak kedilerin midesi hassas olabiliyor. Eğer geceden çıkartmamışsanız, bir kap içine yarım sıcak su, yarım musluk suyunu koyup donuk etin poşetini 10 dk bekletin. Pişecek kadar uzun beklemesine izin vermeden erimiş, ılık haliyle verin. Eti ve kemiği pişireceği için asla mikrodalga fırında eritmeyin. Pişmiş kemikler elastikiyetini kaybedeceği için kıymık şeklinde kırılırlar, tehlikeli olabilir. Yenmeyen ya da geri kalanları tekrar buzdolabına saklayabilirsiniz. Donmuş etin üzerine musluk suyu akıtarak eritmek de bir yöntem ancak çok su harcadığı için tavsiye etmiyorum.

Erimiş etin üzerinde bakteri oluşumları et bekledikçe artar. O yüzden eti eridikten kısa süre içinde köpeğinize verin. Ancak bakterilerden korkmayın. Köpeğinizin mide asitleri tüm bakterileri sindirecek kadar kuvvetlidir. Kuru mamalarda çiğ etteki bakterilere göre çok daha fazla bakteri üremesi vardır. Düşünsenize raf ömrü yıllar olan bir besin, açıldıktan sonra bir iki ay içinde tüketin diyor. Köpeğinizin kuru mama yediklerinde ve diş taşlarından dolayı ağızlarında daha fazla bakteri oluşuyor.

Amerika’da zaman zaman kuru ve ıslak mamada bulunan salmonelladan etkilenen köpeklerin haberleri oluyor. Muhtemelen Türkiye’de de oluyordur. Tabii bunun sebebi hem kuru mamanın bakteri içermesi, hem de köpeğin beslenme şeklinden dolayı mide asitlerinin ve bağışıklığının zayıf olması. Diğer bir taraftan da köpekler beklemiş ve kokan etleri hiç bir sıkıntı duymadan yiyebilirler.

Çiğ beslenme e-gruplarında anlatılanlara göre büyük bir eti bir iki gün buzdolabında bekletirken parça parça köpeklerine verenler, yenmeyenleri tekrar buzdolabında bekletenler oluyormuş. Bazı kişiler de köpeklerin bahçede gömdükleri kemikleri sonradan çıkartıp tekrar yediklerini anlatıyorlar. Ancak kediler için bu geçerli değil. Kedilerin burunları zamanı geçmiş ete karşı çok hassastır. Eskimiş eti yemek istemeyebilirler. Kedilerinize yeni erittiğiniz taze, oda sıcaklığında eti yedirin. Ben evde günlük iki kedilik poşetler hazırlıyorum. Poşetin yarısının sabah, geri kalanını gün boyunca buzdolabında bekletip akşam vakti sıcak suyun içinde ısıtarak veriyorum. İki kedim de hevesle yiyorlar.

Çiğ beslenme uygularken etrafı temiz tutmak Çiğ beslenmeye geçeli mama kapları kuru mama verdiğim zamanlara göre çok daha temiz oluyor. Aslında biz farketmeden kuru mamanın kabı belki bir iki hafta yıkanmadan bekler ve bakteri üremesi olur. Ancak her gün yıkanan beslenme kapları bakterileri uzak tutacaktır. Kedi ve köpekler genellikle 1-2 metrekarelik bir alanda yiyeceklerini tüketirler. Köpeklerinizi ev içinde besliyorsanız yemek tabağının altına silinebilir bir örtü veya sık sık yıkayabileceğiniz büyükçe bir havlu serin.

Her yemekten sonra sabunlu su ile tabağını yıkayın. Yerlere bulaşmışsa yerleri de sabunlu su ile silin. Kediler tabaklarından çiğ besinleri biraz kenara alıp yemeyi severler. Köpeklere ise oturduğu yerde yemesini öğretebilirsiniz. Eğer dışarıda besleyecekseniz bahçenizde çimenlerin üstünde de yemeğini verebilirsiniz.

Etleri hazırladıktan sonra tezgahı ve kapları temizlemek için iki sprey kutusu alın. Birinin içine %3’lük oksijenli su (Hidrojen peroksit), ötekine de beyaz sirke koyun. Tezgaha ilk önce birini, sonra ötekini sıkarak bir süre bekleyin ve silin. Sprey sırası önemli değil. Bu ikisi tüm bakterileri yoketmede oldukça etkili kimyasal içermeyen doğal bir yöntemdir. Et ve kemikleri tuttuktan sonra elinizi sabunlu su ile yıkamayı unutmayın. Aynı şekilde bunu kuru mamaları tuttuktan sonra da yapmanızı öneririz.

Eh artık bu kadar bilgiden sonra çiğ beslenmeyi köpeğinizde (veya kedinizde) deneme sırası sizde. Tüm hayvan sahiplerine ve kedi ve köpeklerine mutlu, uzun ve sağlıklı bir yaşam dilerim. Haberlerinizi bekliyorum.

Başak Pirtini Not: bu yazı ilk olarak bashico blogunda yayınlanmış, buraya geliştirilmiş olarak alınmıştır.